Hướng dẫn bổ sung canxi cho trẻ đúng cách và an toàn

1. Vai trò và nhu cầu canxi đối với trẻ

1.1. Vai trò

Canxi giữ vai trò vô cùng thiết yếu trong việc phát triển chiều cao, sức khỏe và độ cứng cáp, rắn chắc của trẻ nhỏ. Canxi chiếm khoảng 1.5% - 2% trên tổng trong lượng của cơ thể, hầu hết canxi tập trung ở răng, xương và phần ít nằm trong dịch ngoại bào và máu. Ngoài việc tham gia vào cấu tạo của răng, xương, canxi - một chất vi khoáng còn là thành phần chính xây dựng nên khung xương của toàn bộ cơ thể. 

Bên cạnh đó, canxi còn đóng nhiều vai trò khác như: tham gia vào chu trình đông máu, dẫn truyền tế bào thần kinh và có chức năng co cơ. Cơ thể trẻ sẽ xảy ra tình trạng xương nhỏ, còi xương, chậm lớn, biến dạng, răng yếu, mọc không đều, dễ sâu răng, lùn khi không cung cấp đủ canxi. 

Hơn nữa, việc cơ thể thiếu canxi còn gây ra sự ức chế dẫn truyền thần kinh, vì vậy trẻ nhỏ thường giật mình và có biểu hiện quấy khóc khi ngủ vào ban đêm, thậm chí khả năng vận động có thể bị rối loạn.

Hệ miễn dịch bị ảnh hưởng và mất đi chức năng nhận biết để loại bỏ tế bào ung thư trong cơ thể khi trẻ bị thiếu hụt canxi. Việc thiếu canxi đối với trẻ dưới 9 tuổi khiến trẻ lười ăn, mệt mỏi, dễ bị ngã hay chân tay dễ bị tê mỏi,..

Đối với trẻ ở độ tuổi từ 9 - 16, việc thiếu hụt canxi dẫn đến trẻ hay cáu gắt, ra nhiều mồ hôi, mệt mỏi và lười vận động,… 

1.2. Nhu cầu 

Nhu cầu canxi sẽ có sự thay đổi ở mỗi độ tuổi của con trẻ, cụ thể: 

• Cần 300 mg canxi/ mỗi ngày cho những trẻ dưới 6 tháng.
• Cần bổ sung 400 mg canxi/ ngày dành cho các trẻ từ 7 - 12 tháng.
• Cần bổ sung 500 mg canxi/ ngày dành cho những trẻ từ 12 tháng - 3 tuổi.
• Cần cung cấp 600 mg canxi/ ngày đối với trẻ từ 4 - 6 tuổi.
• Cần cung cấp 700 mg canxi/ ngày cho những trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 7 - 9 tuổi.
• Cần 1000 mg canxi/ ngày đối với trẻ 10 tuổi.
• Cần bổ sung 1200 mg canxi/ ngày đối với những bé có độ tuổi từ 11 - 24 tuổi.

Theo các chuyên gia, canxi trong thức ăn không hoàn toàn được hấp thụ trong ruột, có khoảng 70 - 80% không được hấp thụ. Do đó, việc bổ sung đầy đủ canxi cho trẻ nhỏ phát triển khỏe mạnh là vấn đề quan trọng mà các bậc phụ huynh cần ghi nhớ.

2. Nguyên nhân trẻ nhỏ bị thiếu canxi

Trẻ ngạt thở hoặc thiếu hụt oxy trong quá trình sinh nở.

Do mẹ bị tiểu đường trong khi mang thai hoặc ngộ độc thai nghén.

Chế độ ăn uống không bổ sung đủ canxi.

Trẻ nhỏ không được cha mẹ cho tắm nắng đều đặn dẫn đến sự thiếu hụt vitamin D - chất cần thiết giúp cơ thể trẻ nhỏ hấp thụ canxi tốt hơn.

3. Bổ sung canxi cho trẻ đúng cách

Đối với cơ thể của trẻ nhỏ, việc cung cấp canxi cho bé an toàn và đúng cách sẽ giúp trẻ tăng trưởng khỏe mạnh. Tuy nhiên, làm cách nào để bổ sung canxi cho trẻ là điều không phải bậc phụ huynh nào cũng biết và thực hiện đúng? Việc cho trẻ nhỏ dùng thật nhiều canxi không phải là cách tốt nhất, mà ba mẹ cần tiến hành bổ sung khoa học mới có thể giúp trẻ hấp thu tốt và mang lại hiệu quả cao.

3.1. Chỉ dùng viên canxi khi có chỉ định của bác sĩ

Như đã đề cập phía trên, ở mỗi độ tuổi khác nhau sẽ có nhu cầu canxi khác nhau, nhu cầu bổ sung canxi cho trẻ càng cao khi trẻ trẻ càng lớn. Do đó, để cung cấp hàm lượng canxi thích hợp, phụ huynh lên lưu ý độ tuổi của trẻ.

Việc cung cấp canxi với hàm lượng vừa đủ, thích hợp sẽ giúp trẻ nhỏ khỏe mạnh. Tuy vậy, để tránh dẫn đến những hậu quả khôn lường như: đau xương, buồn nôn, táo bón,... cha mẹ cần lưu ý không cung cấp cho trẻ mức canxi quá nhiều.  

Việc thừa canxi trong khoảng thời gian dài có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn như: vôi hóa, sỏi thận do canxi tích tụ, từ đó khiến cơ thể khó hấp thu các chất như kẽm, sắt,... Do đó, cha mẹ nên hỏi ý kiến từ bác sĩ để đảm đảm liều lượng khi sử dụng và chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. 

3.2. Kết hợp với vitamin D

Canxi và vitamin D là bộ đôi kết hợp hoàn hảo không thể tách rời, bởi vitamin D là hoạt chất truyền dẫn giúp cơ thể trẻ nhỏ hấp thu tốt hơn canxi. Vì thế, cha mẹ nên cung cấp thêm cho trẻ vitamin D để trẻ hấp thu lượng canxi vào cơ thể tốt nhất. 

Mỗi ngày, mẹ nên dành khoảng 10 đến 20 phút cho bé tắm nắng vào khoảng thời gian từ 9 đến 9h30 sáng. Thời gian này sẽ giúp cơ thể bé hấp thụ được nhiều vitamin D qua da. Kết hợp với khẩu phần ăn đủ chất, đủ lượng dầu mỡ cần thiết để vitamin D có thể hấp thụ qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn và tốt hơn. 

Bên cạnh phơi nắng trẻ vào buổi sáng sớm thì phụ huynh có thể bổ sung vitamin D cho trẻ thông qua các loại thực phẩm như: sữa chua, cá hồi, sữa, dầu gan cá, lòng đỏ trứng,... 

3.3. Qua đường ăn uống 

Mặc dù chỉ đáp ứng được lượng nhỏ canxi quan trọng cho trẻ thông qua đường ăn uống mỗi ngày nhưng đây được cách thực bổ sung canxi cho trẻ được đánh giá hiệu quả và đơn giản. Thông qua các món ăn dinh dưỡng, các loại thực phẩm thiên nhiên, phụ huynh có thể cung cấp lượng canxi nhất định cho bé con của mình.

Đối với trường hợp sữa mẹ không đủ cung cấp cho bé hoặc trẻ nhỏ kém hấp thu canxi thì cần cung cấp thêm canxi ngoài. Tuy nhiên phải được sự hướng dẫn của bác sĩ, cha mẹ không nên tự ý mua và sử dụng canxi để tránh tình huống thừa canxi.

Mẹ nên cho bé khẩu phần ăn đa dạng, ưu tiên các loại thực phẩm nhiều canxi như tôm, cua, cá, ốc, vừng, đậu nành, mộc nhĩ, rau ngót, các loại sữa và chế phẩm từ sữa… Với những mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ nên thay đổi thói quen uống để giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, ví dụ như hạn chế uống cà phê, đồ uống có cồn và muối. Vì đây là những chất làm giảm khả năng hấp thụ canxi. 

Bên cạnh đó, chế độ ăn cũng cần phải đủ protein theo khuyến nghị. Nếu một chế độ ăn có quá nhiều protein thì có thể làm tăng rủi ro thiếu canxi do việc cơ thể tăng đào thải canxi qua đường tiết niệu, từ đó làm tăng nguy cơ bị sỏi thận. Và tuyệt đối không được nhịn đói để ngăn ngừa tình trạng giảm phophate gây hạ canxi.

3.4. Một vài lưu ý khi bổ sung canxi cho trẻ 

Nên kết hợp vận động ngoài trời khi cho trẻ sử dụng canxi để cơ thể hấp thu tốt hơn.

Khi trẻ đói cha mẹ không được cho trẻ dùng canxi.

Không được dùng sữa đi kèm khi uống canxi.

Mùa đông là khoảng thời gian có ít ắng, do đó trẻ nhỏ cũng dễ bị thiếu canxi, nên phụ huynh cần bổ sung thêm cho trẻ canxi vào thời điểm này.

Mỗi ngày nên cho trẻ tắm nắng vào buổi sáng sớm từ 15 - 30 phút để giúp hình thành vitamin D cho cơ thể, hỗ trợ hấp thụ tốt canxi.